Dziś pragnę zgłębić jeden z wyżej wspomnianych aspektów naszych codziennych zmagań – w jaki sposób możemy zaoszczędzić ciepło w budynku? Każdy z nas, szukając sposobu na rozwiązanie codziennych problemów, sięga do cyfrowych zasobów ludzkości - Internetu. W nim na dzień dobry możemy przeczytać, że istnieje kilka sposobów, dzięki którym można obniżyć rachunki za ogrzewanie:
- odpowiednia izolacja,
- korzystanie z termostatu,
- unikanie zasłaniania grzejników,
- wykorzystanie energii odnawialnej,
- efektywnie wietrzenie,
- stosowanie folii grzewczej,
- wybór urządzenia o zmniejszonym poborze energii.
Wskazówki są cenne, lecz kiedy zagłębimy się w tę tematykę trochę bardziej, możemy przeanalizować argumenty za i przeciw, określając które z powyższych usprawnień możemy zastosować z uwagi na posiadane środki finansowe, terminowe i społeczne.
Odpowiednia izolacja, czyli w skrócie gro przedsięwzięć termomodernizacyjnych, które najlepiej analizować na podstawie sporządzonego dla danej nieruchomości audytu energetycznego, jest inwestycją szalenie kosztowną, długotrwałą oraz cechującą się ponad 20-letnim okresem zwrotu nakładów.
Temat jak najbardziej godny rozważenia, ale jedynie przy odpowiednim wykorzystaniu dostępnych mechanizmów finansowania ze środków krajowych, unijnych i innych dostępnych programów. Moja sugestia – zapoznaj się ze wszystkimi dostępnymi dofinansowaniami z różnych źródeł – BGK, Fundusze Celowe, Środki Unijne, środki innych organizacji rządowych jak PARP, URE itp. Zwróć uwagę, które z nich spokojnie możesz łączyć, nie naruszając dyscypliny finansów publicznych i nie doprowadzając do zaistnienia sytuacji podwójnego finansowania.
Instalacja wewnętrzna, dobór źródła ciepła lub jego ewentualna modernizacja to kolejne usprawnienia generujące koszty. Jednak zdecydowanie warto zainwestować w ten element. Odnawialne źródła energii, jakże spopularyzowane w ostatnich latach, to innowacje warte naszej uwagi, zwłaszcza w aspekcie współfinansowania ze środków publicznych. Jednakże ważnym jest osobiste, dokładne zapoznanie się ze stosownymi regulaminami ów dofinansowań, by uniknąć konieczności sfinansowania inwestycji jedynie z własnych środków, popełniając błędy zaufawszy nieodpowiedniemu wykonawcy.
Od 20 lat zgłębiałem tajniki opisanych powyżej zagadnień, analizując każdy projekt zarówno od strony technicznej jak również i finansowej. Przez cały ten czas poszukiwałem nowych dróg i sposobów na ograniczanie zużycia ciepła, a co za tym idzie odpowiednie dbanie o środowisko naturalne.
Racjonalne korzystanie z energii cieplnej
W dalszej części artykułu chciałbym pokazać Państwu jeden z niedocenianych, aczkolwiek bardzo efektywnych sposobów racjonalnego korzystania z energii cieplnej. Mając okazję prowadzenia kilkudziesięciu projektów termomodernizacyjnych, zarówno w nieruchomościach wielorodzinnych jak i budynkach użyteczności publicznej, brakowało mi zdecydowanie alternatywnego rozwiązania w przypadku braku możliwości zaangażowania środków własnych, lub braku możliwości wykonania termomodernizacji tradycyjnymi metodami (np. w przypadku budynkach znajdujących się pod opieką konserwatora zabytków).
I tu z pomocą przyszły dość szeroko popularyzowane ostatnio inteligentne systemy optymalizacji zużycia ciepła bazujące na złożonych algorytmach i wykorzystaniu sztucznej inteligencji. Bo przecież za całokształt gospodarki cieplnej w danej nieruchomości nie powinien odpowiadać jedynie pospolity termometr mierzący chwilową temperaturę otoczenia.
Zaawansowana technologia winna ujmować wszelkie parametry wpływające na zapotrzebowanie na ciepło – tj. temperaturę zewnętrzną, nasłonecznienie, wpływ wiatru, opadów atmosferycznych, charakter nieruchomości (sposób zagospodarowania i wykorzystania). Ta sama technologia powinna umożliwiać autoweryfikację poprzez czujniki temperatury umieszczone wewnątrz budynku. Niewątpliwym atutem byłaby możliwość niwelowania momentów bezwładności budynku, wykorzystując predykcję zmiennych warunków atmosferycznych.
Zarówno niektórzy dostawcy ciepła, jak i zewnętrzne firmy z segmentu dostaw, montażu i serwisu urządzeń grzewczych wdrażają w ostatnich latach z większym lub mniejszym powodzeniem różnego typu systemy optymalizujące zużycia ciepła. Na co zatem ma zwrócić uwagę użytkownik, chcąc dostosować swój system ogrzewania do obecnych możliwości?
1. Sposób odbioru usługi przez firmę wdrażającą system
De facto oznacza to, kto miałby podjąć się optymalizacji zużycia ciepła w Państwa nieruchomości. Jeśli miałby to być jednocześnie dostawca ciepła, warto zastanowić się czy precyzyjnie dostosowany i zoptymalizowany system grzewczy generował będzie wystarczający zysk dla dostawcy, by zniwelować jego straty na rachunkach. Dlatego zawsze dokładnie zapoznaj się z usługą oferowaną przez twojego dostawcę ciepła.
2. Sposób rozliczania się z klientem
Dostępne na rynku systemy wdrażane są na zasadach obsługi ze stałą opłatą za jej prowadzenie. Ty musisz zdecydować czy wolisz stałą opłatę abonamentową czy też rozliczenie uzależnione od wielkości uzyskanych oszczędności. W tym drugim przypadku większość firm zajmujących się optymalizacją zużycia ciepła zaproponuje Państwu podział oszczędności w stosunku 50%/50%, co jest dość interesującym rozwiązaniem.
Natomiast w takim przypadku należy liczyć się z dwoma elementami ryzyka – po pierwsze generowane oszczędności nie stanowią wpływu do budżetu, a stosując ten wariant płatności nigdy nie będziemy wiedzieli jaki de facto będzie koszt takiej usługi, po drugie zachodzi ryzyko balansowania na granicy komfortu cieplnego przez firmę, której priorytetem jest osiągnięcie jak najlepszego wyniku (bo poziom ten decyduje o jego wynagrodzeniu). Systemy ze stałym abonamentem dają możliwość zaplanowania i zabudżetowania kosztów operacyjnych, co w większości przypadków jest wygodniejsze dla inwestora.
3. Parametry pracy systemu
Podejmując decyzję w kwestii wyboru systemu należy zwrócić uwagę na ilość monitorowanych parametrów. Jeśli produkt bazuje jedynie na pomiarach temperatur na zewnątrz i wewnątrz nieruchomości warto zestawić go z systemem analizującym wszelkie parametry wpływające na Państwa gospodarkę cieplną, tj. pozostałe uwarunkowania pogodowe ( nasłonecznienie, różę wiatrów, opady atmosferyczne itd.), a nawet takie, które potrafią przygotować nieruchomość do zmiennej aury ( czyli takie które wykorzystują również predykcję pogodową ).
4. Sposób przedstawiania wyników optymalizacji
Chcąc rzetelnie zweryfikować pracę systemu należy szczególną uwagę poświęcić temu, jak dana firma wdrażająca prezentować będzie Państwu efekty swojej pracy. Istotną kwestią w tym zakresie jest możliwość bezpośredniego monitorowania całości procesu przez użytkownika.
Jeśli rozliczenia ma odbywać się na podstawie przedstawionych przez wykonawcę faktur i ich własnych obliczeń, nie mogąc zweryfikować ich w sposób transparentny (dość często stopień skomplikowania zastosowanych algorytmów uniemożliwia przeciętnemu użytkownikowi na samodzielne dokonanie złożonych obliczeń w celu weryfikacji przedstawionych przez dana firmę wyników) to taki system już powinien budzić wątpliwości. Tym bardziej jeśli miałby on być rozliczany metodą 50/50%, której ryzyka zostały opisane uprzednio.
5. Koszty dodatkowe
Dość istotnym elementem, przy wyborze dostawcy takiej usługi jest zweryfikowanie możliwości instalacyjnych danego systemu w Państwa nieruchomości. Czy podjęcie decyzji co do danego rozwiązania nie będzie wiązało się z koniecznością zaangażowania dodatkowych środków na wymianę istniejącego sprzętu, a co za tym idzie podwyższeniem de facto kosztu całkowitego (niejednokrotnie kilkukrotnie). Najlepszym rozwiązaniem jest poszukiwanie systemu gotowego do współpracy z obecną Państwa infrastrukturą ciepłowniczą. Sprawdź >>
6. Okres trwałości umowy
Proponujemy Państwu odniesienie proponowanego przez podmiot wdrażający system okresu obowiązywania umowy w stosunku do czasu zwrotu nakładów. Tego typu systemy posiadają przywilej starania się o refinansowanie ze środków publicznych. Ważne by okres obowiązywania umowy pokrywał się z wymaganym okresem trwałości projektu w przypadku takiego refinansowania.
7. Kompleksowość usługi
Pod tym pojęciem ukryłem kwestie finansowania projektu. Warto wybrać system proponowany przez dostawcę gwarantującego możliwość pozyskania dla nas takiego dofinansowania. A jeśli mamy kilka takich firm, należy porównać udział procentowy succes fee – czyli jego wynagrodzenia za pozyskanie środków zewnętrznych. W moim przekonaniu wartością graniczną jest tu 20%.
8. Usługi dodatkowe
To nic innego jak pewnego rodzaju wartości dodane wynikające z montażu danego rozwiązania. Możemy tutaj rozważyć np. możliwość zdalnego sterowania systemem, możliwość własnej ingerencji, bezpieczeństwo własnej ingerencji, możliwość opomiarowania innych elementów systemu, możliwość dostosowania mocy zamówionych, ewentualne zwolnienie z obowiązku wykonywania ustawowych dodatkowych przeglądów itp.
Konkludując, każdorazowo należy rozważyć wybór systemu pod kątem własnych potrzeb, zweryfikować czy jego wdrożenie będzie skutkowało koniecznością raportowania jednostkom nadrzędnym (wówczas transparentność pomiarów oraz uzyskanych wyników będzie pełniła kluczową rolę), czy system da się zainstalować w danej nieruchomości i z jakimi zmianami stanu obecnego jest to związane, jak i kiedy generowane będą dla Państwa stosowne raporty i analizy i co najważniejsze - czy stać Państwa na wdrożenie systemu (zwracać uwagę nie tylko na koszty wdrożenia ale przede wszystkim obsługi przez okres trwania umowy).